BEHÇET NECATİGİL

Behçet Necatigil Cumhuriyet devri şairlerinden, 16 Nisan 1916-13 Aralık 1979, doğ. ve ölm. İstanbul. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu’nu bitirdi (1940), Kars Lisesi’nde başladığı edebiyat öğretmenliğini İstanbul Eğitim Enstitüsü’nde (1960-Ekim 1972) sona erdirdi. Zincirlikuyu mezarlığında gömülü. İlk şiiri lisede öğrenciyken, Varlık dergisinde çıkmıştı (Ekim 1935). Şiirde kırk yılını, doğumundan ölümüne, orta halli bir vatandaşın; birey olarak başından geçecek durumları hatırlatmaya; ev-aile-yakın çevre üçgeninde, gerçek ve hayal yaşantılarını iletmeye, duyurmaya harcadı. Arada biçim yenileştirmelerinden ötürü yadırgandığı da oldu, ama genellikle, eleştirmenler onun için, tutarlı ve özel bir dünyası olan bir şair dediler. Şiir Kitapları: Kapalı Çarşı (1945), Çevre (1951), Evler (1953), Eski Toprak (1956), Arada (1958), Dar Çağ (1960), Yaz Dönemi (1963), Divançe (1965), İki Başına Yürümek (1968), En/Cam (1970), Zebra (1973), Kareler Aklar (1975), Beyler (1978), Söyleriz (1980) Sevgilerde (1976) son üç kitabı dışında, önceki kitaplarından seçmedir. Bazı düzyazılarını Bile/Yazdı (1979) kitabında topladı. Almancadan çevirileri de olan Necatigil radyo oyunları da yazdı, bu alandaki çabalarını Yıldızlara Bakmak (1965), Gece Aşevi (1967), Üç Turunçlar (1970), Pencere (1975), kitaplarında topladı. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (1960) ile Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü (1979) onun, öğretmenlik mesleğine ilişkin, ek çalışmalarıdır. Eski Toprak ile 1957 Yeditepe Şiir Armağanı’nı, Yaz Dönemi kitabıyla da Türk Dil Kurumu 1964 Şiir Ödülü’nü kazandı. Hilmi Yavuz ve Ali Tanyeri’nin hazırladığı Bütün Eserleri yedi cilt halinde basıldı (Cem Yayınevi, 1981-1985). Mektuplar’ı (1989) yayımlandı. Çeviri şiirleri Yalnızlık Bir Yağmura Benzer adlı kitapta toplandı (1984). Ölümünden sonra ailesi tarafından konulan Necatigil Şiir Ödülü 1980 yılından beri verilmektedir. 1994’te Yapı Kredi Yayınları Necatigil’in bütün eserlerini yeniden yayımlamaya başladı. Dar Çağ, Yaz Dönemi, Divançe, İki Başına Yürümek, En/Cam ve Zebra adlı şiir kitaplarını kapsayan ilk cilt (Şiirler 1948-1972) 1994’te; Kapalı Çarşı, Çevre, Evler, Eski Toprak ve Arada kitaplarını kapsayan ikinci cilt (Şiirler 1938-1958) ile ilk kez yayımlanan radyo oyunu Ertuğrul Faciası 1995’te; son şiir kitapları Kareler Aklar, Beyler ve Söyleriz ile kitaplarına girmemiş şiirlerini içeren son cilt (Şiirler 1972-1979) ise 1996’da çıktı. Bile/Yazdı (poetika, 1997); Radyo Oyunları (1997); Serin Mavi (Behçet Necatigil’den Eşine Mektuplar, 1999) ve Düzyazılar 1 ve 2 ile devam eden dizi, Mektuplar (2001) ile sürüyor. Behçet Necatigil’in YKY’deki kitapları Şiirler 1948-1972 (1994) Şiirler 1938-1958 (1995) (1995) Şiirler 1972-1979 (1996) Bile/Yazdı (poetika, 1997) (1997) (Behçet Necatigil’den Eşine Mektuplar, 1999) (2000) (2001)

 Behçet Necatigil, kendisinden sonraki kuşakları derinden etkilemiştir. Kendisiyle bir radyo söyleşisi yapan Erdal Öz, o söyleşi gecesini şöyle anlatıyor: "o gece, evin bir köşesinde, duvar dibindeki yemek masasının başında, o sevgili öğretmenin sesini banda alırken, öbür arkadaşlar, koltuklarda, iskemlelerde sessizce bizi izlemişlerdi. Utangaç bir öğrenci gibiydi o gece NecatigiL. Sorduğum sorular da, sanki sınav soruları gibi sıkıcı geliyordu ona. Çekinerek, sıkılarak, neredeyse utanarak yanıtlıyordu beni."

Necatigil, Cumhuriyet döneminin en önemli, en kişilikli şairlerinden biridir. 1916’da İstanbul’da doğdu. Can Yayınları’ndan çıkan Sevgilerde, bütün kitaplarından kendi eliyle seçtiği şiirlerden oluşuyor. Düzyazılarından bazılarını Bile/Yazdı kitabında topladı. Almanca’dan çevirileri de olan Necatigil radyo oyunları da yazdı, bu alandaki çabalarını Yıldızlara Bakmak, Gece Aşevi, Üç Turunçlar, Pencere adlı kitaplarında topladı. Eski Toprak ile 1957 Yeditepe Şiir Armağanı’nı, Yaz Dönemi kitabıyla da Türk Dil Kurumu 1964 Şiir Ödülü’nü kazandı. Çeviri şiirleri Yalnızlık Bir Yağmura Benzeradlı kitapta toplandı. Ölümünden sonra ailesi tarafından konulan Necatigil Şiir Ödülü 1980 yılından beri verilmektedir. 13 Aralık 1979’da İstanbul’da öldü.